Loa ống chân không so với các dòng loa bóng bán dẫn

Loa ống chân không là tên gọi tắt của dòng sản phẩm loa sử dụng công nghệ khuếch đại tín hiệu âm thanh với bóng chân không (Vacuum tube), còn hiện nay trên thị trường đại đa số sẽ là các mẫu loa bóng bán dẫn thông thường. Vậy câu chuyện xoay quanh hai công nghệ truyền phát âm thanh này như thế nào?

Có lẽ tại Việt Nam không nhiều người yêu âm nhạc đã từng nghe đến thuật ngữ “âm thanh ống chân không” hay “loa ống chân chân không”. Nói đúng hơn về thuật ngữ này phải là “loa sử dụng bộ khuếch đại ống chân không”. Đây không phải là một công nghệ mới, công nghệ ống đã tồn tại trước đó hàng thập kỷ. Nhưng nó dần bị lãng quên bởi sự xâm nhập của một công nghệ khác đó là công nghệ bóng bán dẫn.

Với bóng bán dẫn hay còn gọi là bộ khếch đại thể rắn (Transistor) chi phí sản xuất và bảo trì sửa chữa đơn giản hơn, nếu xét theo tính kinh tế thì nó hiệu quả hơn. Chính vì vậy mặc dù ra đời sau công nghệ bán dẫn ống nhưng nó vẫn nhanh chóng lấn át và dần dần thay thế công nghệ âm thanh dạng ống. Nhưng đối với nhiều người đặc biệt là những nhạc sĩ hay nghệ sĩ thẩm âm, âm thanh phát ra từ hệ thống loa ống chân không có nhiều ưu việt hơn, chân thật hơn nhiều.

Sự khác biệt giữa loa ống chân không và bóng bán dẫn.

Trên thị trường Việt Nam hiện nay các dòng loa đều là loa sử dụng công nghệ bóng bán dẫn. Firewolf là thương hiệu đầu tiên tại Việt Nam khởi dậy công nghệ này với mục đích phục vụ số ít những khách hàng yêu thích công nghệ loa ống chân không, những người sành âm và mong muốn được tận hưởng một hệ thống loa gia đình, phòng ngủ hay phòng làm việc chất lượng tốt.

Nhưng trước tiên hãy cùng tìm hiểu sơ lược về hai công nghệ âm thanh hiện đang được sử dụng trên toàn thế giới đó là công nghệ loa ống chân không và loa bóng bán dẫn..

Ống chân không và Transistor là các loại thiết bị chuyển mạch điện tử được sử dụng cho nhiều loại thiết bị và mạch điện tử như máy tính, hệ thống liên lạc, nguồn điện, TV, radio, bộ khuếch đại, v.v. Tuy nhiên, cả hai đều khác biệt đáng kể so với nhau dựa trên công nghệ vàcách hoạt động của chúng. Firewolf sẽ nêu bật tất cả các điểm phân biệt ống chân không với bóng bán dẫn. Hãy bắt đầu với một số điều cơ bản về ống chân không và bóng bán dẫn với nội dung dưới đây.

Ống chân không là gì?

Ống chân không là một thiết bị điện tử được sử dụng để điều khiển dòng điện chạy trong mạch bằng cách sử dụng chân không trong một ống thủy tinh kín. Xét về cấp bậc công nghệ, ống chân không là phiên bản cũ hơn của bóng bán dẫn hiện đại.

Một ống chân không bao gồm hai điện cực là cực âm và cực dương, được đặt trong một ống thủy tinh kín đã loại bỏ hết không khí (môi trường chân không). Cực âm tạo ra các điện tử và cực dương thu thập các điện tử này khi có sự chênh lệch về điện thế. Một nhược điểm lớn của ống chân không là nó cần một bộ phận làm nóng để tạo ra các điện tử, do đó nó tiêu thụ nhiều điện năng và nhanh chóng bị đốt cháy.

Mặc dù đã bị thay thế phần lớn bởi công nghệ bóng bán dẫn nhưng công nghệ ống chân không không hoàn toàn lỗi thời, chúng vẫn đang được sử dụng trong các đài phát thanh, đài truyền hình UHF, bộ khuếch đại âm thanh, v.v.

Bóng bán dẫn – Transistor

Bóng bán dẫn (Transistor) là một thiết bị điện tử bán dẫn ba cực được sử dụng cho mục đích chuyển mạch trong các mạch điện tử khác nhau.

Bóng bán dẫn là thành phần chính của các hệ thống điện tử hiện đại. Nó chủ yếu hoạt động như một công tắc điện tử và một bộ khuếch đại. Transistor được phát minh bởi ba nhà vật lý người Mỹ John Bardeen, Walter Brattain và Willian Shockley vào năm 1947.

Một bóng bán dẫn điển hình bao gồm ba lớp chất bán dẫn, khi một lớp bán dẫn loại P hoặc loại N được kẹp giữa ba lớp bán dẫn loại N hoặc loại P tương ứng. Một dây dẫn kim loại được kết nối với từng lớp trong số ba lớp để tạo thành cực của bóng bán dẫn.

Dựa vào cấu tạo hoặc thứ tự kẹp lớp mà tranzito có hai loại là tranzito NPN và tranzito PNP . Transistor được sử dụng rộng rãi trong nhiều thiết bị điện tử như máy tính, TV, điện thoại thông minh, nguồn điện, ổn áp, các loại thiết bị đo lường, v.v.

Cả ống chân không và bóng bán dẫn đều thực hiện chức năng gần như giống nhau. Sự khác biệt đáng kể nhất giữa ống chân không và bóng bán dẫn là ống chân không được sử dụng trong các ứng dụng năng lượng cao trong khi bóng bán dẫn được sử dụng trong các ứng dụng năng lượng thấp.

Loa ống chân không Vs loa bóng bán dẫn.

Nhiều người đam mê âm thanh vẫn cho rằng những mẫu loa ống chân không cho chất lượng âm tốt hơn so với loa bóng bán dẫn. Mặc dù đối với hệ thống loa sử dụng bóng bán dẫn nó có nhưng ưu thế nhất định như dễ dàng sản xuất, giá rẻ hơn … và rõ ràng là mang lại nhiều lợi thế cạnh tranh về giá hơn nhưng giới chuyên gia vẫn đánh giá rằng “không hẳn là cứ công nghệ ra sau se cải tiến được những nhược điểm của công nghệ trước đó và tốt hơn“.

Vậy đâu là nguồn cơn của “lời khẳng định” này…

Một trong những lý do chính tại sao bộ khuếch đại ống Hi-Fi nghe hay hơn là do đặc tính méo tiếng của chúng. Mặc dù tất cả các bộ khuếch đại đều gây ra một số mức độ méo tiếng nhất định, nhưng bộ khuếch đại ống có xu hướng tạo ra các hài bậc chẵn (sóng âm hài bậc chẵn), trong khi các bộ khuếch đại thể rắn có xu hướng tạo ra các sóng âm hài bậc lẻ.

Điều quan trọng cần lưu ý là nhìn chung, hài âm bậc chẵn dễ nghe hơn so với hài âm bậc lẻ. Điều này là do chúng có tần số gần hơn với tín hiệu ban đầu và do đó âm thanh tự nhiên hơn, không mang lại cảm giác âm sai lệch quá lớn so với chất lượng tín hiệu âm ban đầu thu được.

Một lý do khác giải thích tại sao bộ khuếch đại ống cho âm thanh tốt hơn là chúng có đáp ứng tần số rộng hơn nhiều so với bộ khuếch đại trạng thái rắn. Điều này có nghĩa là chúng có thể tái tạo toàn bộ dải tần có trong tín hiệu gốc.

Mặt khác, các bộ khuếch đại trạng thái rắn có xu hướng có đáp ứng tần số hẹp hơn. Điều này có thể dẫn đến việc âm thanh bị “câm” ở âm cao và âm trầm, điều này có thể làm cho âm nhạc trở nên kém sống động hơn.

Chính bởi vậy nên khi mang hai công nghệ đó là loa ống chân không so sánh với loa bóng bán dẫn những nhà sáng tạo âm nhạc hay giới nghệ sỹ, người sành âm đánh giá cao hơn chất lượng âm thanh của loa bóng chân không. Với họ, để thưởng thức một bản nhạc hay như chất lượng ban đầu thì loa chân không là lựa chọn tốt nhất.

==================================================================